Nói đến nguyên nhân tăng sắc tố da, trên thực tế có rất nhiều lý do dẫn đến tình trạng này. Tăng sắc tố da làm xuất hiện các mảng màu sậm ở da tay, mặt hay các vùng cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trong bài viết này, Physiodermie sẽ giới thiệu đến bạn 5 nguyên nhân nhân chính gây ra tình trạng này nhé.
Đọc thêm: Các vấn đề da do rối loạn sắc tố Melanin
Các nguyên nhân tăng sắc tố da
1. Di truyền
Nguyên nhân tăng sắc tố da đầu tiên là do di truyền. Cơ chế tự động sao chép DNA hình thành nên sạm da bẩm sinh. Người bị nám bẩm sinh chiếm đến 45% số người nám da. Các hội chứng để lại trên da bao gồm: nám, tàn nhang, hội chứng CALM (các mảng màu cà phê sữa lớn từ 2 đến 20 cm), hội chứng Peutz-Jeghers (nhiễm sắc thể đột biến tạo ra nhiều nốt ruồi ở môi dưới, polyp dạ dày và ruột) và hội chứng Leopard (nốt ruồi).
Các mảng tăng sắc tố này xuất hiện từ khi sinh ra hoặc có trước 3 tuổi do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Ngoài ra còn có các biểu hiện khác như: bệnh sắc tố Becker, nhiễm sắc tố đầu chi của Dohi và tăng sắc tố dạng võng đầu chi của Kitamura.
2. Da bị tổn thương
Da tổn thương hay còn gọi là tăng sắc tố sau viêm là nguyên nhân tăng sắc tố da thứ hai. Tình trạng này xảy ra với những người bị mụn hay vừa can thiệp thẩm mỹ bằng các liệu pháp như tẩy da hóa học, điều trị laser hay mài mòn da. Ngoài ra còn có tổn thương do bỏng, vảy nến, phát ban, chàm, bầm tím và trầy xước.
Sau khi vết thương lành sẽ xuất hiện những vết hồng, đỏ hoặc nâu đen tùy thuộc vào màu da. Trong trường hợp nặng hơn, các triệu chứng có thể là mụn nhọt, u nhọt hoặc các vết thương nghiêm trọng khác. Da càng bị viêm thì tăng sắc tố càng trở nên nặng nề. Đè hoặc nặn các mụn nhọt có thể làm cho tình trạng trở nên trầm trọng.
Tăng sắc tố sau viêm xảy ra ở cả 2 giới và mọi loại da nhưng phổ biến ở các màu da tối hơn. Ánh nắng mặt trời được xem là tác nhân gián tiếp ảnh hưởng đến các mảng da bị tối màu. Phải mất từ 3 đến 24 tháng hoặc lâu hơn để làm phai mờ các vết thâm do chứng tăng sắc tố sau viêm để lại.
3. Sử dụng hóa chất hoặc thuốc
Nguyên nhân tăng sắc tố da do thuốc thường là do các sản phẩm gây rối loạn nội tiết tố dẫn đến kích hoạt tế bào melanocytes, sản xuất ra melanin, biến làn da trở nên sậm màu. Các hóa chất hoặc thuốc thường là retinoids thoa, thuốc hóa trị liệu, thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai, thuốc chống động kinh, vv.
Sự biến đổi về hóa học của các loại thuốc do tác động bên ngoài cũng gây ra rối loạn sắc tố. Ngoài ra khi thành mạch máu bị tổn thương bởi thuốc, các tế bào hồng cầu sẽ thoát ra và phân giải, tạo thành muối sắt lắng đọng ở hạ bì, cũng là một nguyên nhân tăng sắc tố da liên quan đến thuốc.
Tăng sắc tố da do thuốc thường diễn tiến chậm và nặng dần lên khi thời gian sử dụng thuốc tăng lên theo tháng hoặc nhiều năm. Một số loại thuốc hướng thần, clofazimine (điều trị bệnh phong) và amiodarone (chống loạn nhịp tim) gây ra các rối loạn sắc tố có màu sắc hiếm gặp như đỏ, vàng, tím, xám đen hoặc xanh xám. Khi ngưng sử dụng thuốc, tình trạng tăng sắc tố có thể mờ dần nhưng không hết hẳn.
4. Thay đổi nội tiết tố
Sự mất cân bằng các hormone Estrogen và Progesteron kích thích cơ thể tạo ra nhiều melanin dưới da, chính là nguyên nhân tăng sắc tố da. Tình trạng này chủ yếu xảy ra ở phụ nữ trong nhiều giai đoạn như: dùng thuốc tránh thai, sau sinh, tiền mãn kinh và mãn kinh.
Tăng sắc tố da do thay đổi nội tiết tố để lại các đốm đậm màu chủ yếu đối xứng ở hai bên gò má. Chúng có kích thước không đều và nằm xen lẫn với nhau. Một số người xuất hiện ở cả vùng cánh tay và thái dương. Nếu không điều trị kịp thời, nám sẽ dễ dàng lan sang các vùng da chung quanh.
5. Tia cực tím UV
Tia cực tím UV cũng là một nguyên nhân tăng sắc tố da. Phơi nắng quá mức trong thời gian dài sẽ tạo ra các đốm sắc tố, đặc biệt ở những người làm việc ngoài trời sẽ xuất hiện nhiều và dày hơn những người khác.
Tia UV có thể xuyên qua lớp biểu bì da, kích thích tế báo sắc tố da (melanocytes) sản xuất ra một lượng lớn melanin. Khi lượng melanin tăng lên bất thường, các vết nám, tàn nhang bắt đầu xuất hiện và phân bố đều trên bề mặt da.
Cách khắc phục nguyên nhân tăng sắc tố da
1. Thoa kem chống nắng mỗi ngày
Kem chống nắng với chỉ số SPF lớn hơn 30 là sản phẩm phù hợp giúp bảo vệ da khỏi tình trạng tăng sắc tố. Ngoài ra bạn cũng nên hạn chế tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời bởi nó chính là nguyên nhân tăng sắc tố da. Hãy ngăn ngừa bằng cách đội mũ, đeo kính râm và mặc áo quần chống nắng khi đi ra ngoài.
2. Điều trị bằng dược mỹ phẩm
Các chất được sử dụng làm sáng da bao gồm: Hydroquinone, Retinoids dạng bôi trên da, Corticosteroid dạng bôi trên da, Axit Glycolic và các axit nguồn gốc từ trái cây, Axit Azelaic và Axit L-Ascorbic (vitamin C). Tuy nhiên trước sử dụng bất kỳ dưỡng chất nào, bạn hãy tìm đến những địa chỉ chuyên môn để được tư vấn rõ về tình trạng bệnh lý da của mình và lựa chọn sản phẩm trị nám tàn nhang phù hợp.
Di truyền, rối loạn sắc tố, da bị tổn thương, thay đổi nội tiết tố và sử dụng hóa chất hoặc thuốc không phù hợp là những nguyên nhân tăng sắc tố da. Tuy không gây hại nhưng nó có thể để lại hậu quả thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống về lâu dài. Hãy ngăn ngừa và chăm sóc chu đáo để luôn bảo vệ được sức khỏe làn da bạn nhé.
Nguồn tham khảo
Tài liệu nghiên cứu và thông tin liệu trình được cung cấp bởi www.physiodermie.com